Say nắng, say nóng thường xảy ra vào những ngày nắng nóng cao điểm, nhiệt độ tăng cao đột ngột.
Mùa hè thường xuyên mang đến cảm giác nóng bức và khó chịu. (Ảnh: ITN)
Mùa hè là khoảng thời gian lý tưởng cho các hoạt động ngoài trời: đi bộ đường dài, câu cá, chèo thuyền và các bộ môn thể thao giải trí thú vị nhằm thúc đẩy tình yêu của con người với thiên nhiên, rất tốt cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
Nhưng mùa hè cũng thường xuyên mang đến cảm giác nóng bức và khó chịu, làm việc hoặc vui chơi dưới trời nắng nóng khiến chúng ta có nguy cơ bị sốc nhiệt, thậm chí đe dọa tính mạng.
Dấu hiệu phổ biến khi bị say nắng
Theo giới chuyên gia, khi bạn chuẩn bị cho những hoạt động ngoài trời, hãy nhớ thực hiện các biện pháp phòng tránh để ngăn ngừa thương tích do nhiệt.
Đôi khi mọi người bị cuốn vào những trò vui ở ngoài trời mà không nhận ra những dấu hiệu bất thường bên trong cơ thể. Nếu tình trạng đạt đến mức say nắng thì cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Kiệt sức do nhiệt thường xảy ra trước say nắng. Các dấu hiệu kiệt sức do nhiệt bao gồm da mát, ẩm, nổi da gà khi trời nóng, đổ mồ hôi nhiều, ngất xỉu, chóng mặt, mệt mỏi, mạch nhanh, nhức đầu và buồn nôn.
Nếu không được điều trị kịp thời, kiệt sức vì nóng có thể dẫn đến say nắng, một tình trạng đe dọa tính mạng.
Biện pháp phòng ngừa say nắng
Kiệt sức do nhiệt thường xảy ra trước say nắng. (Ảnh: ITN)
Say nắng xảy ra khi cơ thể đạt nhiệt độ từ 104 độ trở lên và các triệu chứng có thể bao gồm nhầm lẫn, thay đổi giọng nói, buồn nôn hoặc nôn, thở nhanh, nhịp tim đ.ập nhanh cùng các triệu chứng khác.
Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh hiện tượng kiệt sức vì nóng và say nắng bằng những giải pháp dưới đây:
– Mặc quần áo rộng rãi, nhẹ nhàng.
– Mặc quá nhiều quần áo hoặc quần áo bó sát sẽ không giúp cơ thể bạn hạ nhiệt đúng cách.
– Bảo vệ da khỏi bị cháy nắng.
Cháy nắng ảnh hưởng đến khả năng tự làm mát của cơ thể, vì vậy hãy bảo vệ bản thân khi ở ngoài trời bằng mũ rộng vành và kính râm, đồng thời sử dụng kem chống nắng phổ rộng có hệ số chống nắng hoặc SPF ít nhất là 30.
Thoa kem chống nắng nhiều và bôi lại sau mỗi hai giờ hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đang bơi hoặc đổ mồ hôi.
– Uống nhiều nước.
– Giữ nước sẽ giúp cơ thể đổ mồ hôi và duy trì nhiệt độ cơ thể trung bình.
– Thực hiện các biện pháp phòng ngừa bổ sung với một số loại thuốc.
Hãy tham khảo nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn xem thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng giữ nước và tản nhiệt của cơ thể hay không.
– Không bao giờ để bất cứ ai ở quá lâu trong một chiếc xe đang đỗ. Đây là nguyên nhân phổ biến gây t.ử v.ong liên quan đến nhiệt ở t.rẻ e.m.
Khi đỗ xe dưới ánh nắng, nhiệt độ trong xe có thể tăng 20 độ F trong 10 phút. Sẽ không an toàn khi để người hoặc thú cưng trong ô tô đang đỗ trong thời tiết ấm hoặc nóng, ngay cả khi cửa sổ bị nứt hoặc ô tô ở dưới bóng râm. Tốt nhất bạn nên khóa xe để tránh t.rẻ e.m vào bên trong khi xe đang đỗ.
Hãy thoải mái trong những thời điểm nóng nhất trong ngày. Nếu bạn không thể tránh hoạt động gắng sức trong thời tiết nóng bức, hãy uống nhiều nước và nghỉ ngơi thường xuyên ở nơi mát mẻ.
Cố gắng lên lịch tập thể dục hoặc lao động thể chất vào những thời điểm mát mẻ hơn trong ngày, chẳng hạn như sáng sớm hoặc buổi tối.
Có thể mất vài tuần để cơ thể bạn thích nghi với thời tiết nóng bức. Hạn chế thời gian làm việc hoặc tập thể dục dưới trời nóng cho đến khi bạn quen với điều đó. Những người không quen với thời tiết nắng nóng đặc biệt dễ mắc các bệnh liên quan đến nhiệt.
Nếu bạn đang dùng thuốc hoặc mắc một tình trạng làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến nhiệt, hãy tránh xa nguồn nhiệt và hành động nhanh chóng nếu bạn nhận thấy các triệu chứng quá nóng.
Nếu bạn tham gia một sự kiện hoặc hoạt động thể thao vất vả trong thời tiết nóng bức, hãy đảm bảo cung cấp dịch vụ y tế trong trường hợp khẩn cấp về nhiệt.
Say nắng cần điều trị khẩn cấp. Nếu không được điều trị, nó có thể nhanh chóng làm hỏng não, tim, thận và cơ bắp của bạn.
Thiệt hại trở nên trầm trọng hơn khi việc điều trị bị trì hoãn lâu hơn, làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng hoặc t.ử v.ong.
3 điều cần nhớ khi chăm con sốt tại nhà
Sốt là biểu hiện thường gặp ở t.rẻ e.m, có thể tự điều trị tốt tại nhà nếu phụ huynh nắm rõ 3 nguyên tắc này.
Trẻ sốt thường có biểu hiện li bì, bỏ ăn, bỏ chơi. Ảnh: Unsplash.
Sốt là hiện tượng thường gặp ở t.rẻ e.m, khi đó nhiệt độ cơ thể tăng trên mức bình thường. Lúc này, nhiệt độ khi đo ở nách (trán) trên 37,5 độ C, ở miệng (tai) hoặc h.ậu m.ôn trên 38 độ C.
Sốt ở t.rẻ e.m do nhiều nguyên nhân gây nên như nhiễm siêu vi, nhiễm khuẩn (thường gặp), mất nước, say nắng…
Biểu hiện khi trẻ sốt tùy theo nhiệt độ, có triệu chứng hoặc không có triệu chứng. Hầu hết trẻ sẽ có các dấu hiệu mệt mỏi hoặc kích thích, quấy khóc, biếng ăn; ấm, nóng ở nách, bụng; đôi khi lòng bàn tay, bàn chân lạnh; nặng hơn có thể nói sảng, co giật, thở nhanh, lừ đừ.
Theo ThS.BS Huỳnh Thị Thúy Kiều, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM), phụ huynh nên chú ý 3 điều sau khi chăm con sốt tại nhà.
– Theo dõi nhiệt độ và cho hạ nhiệt khi cần thiết:
Cần theo dõi nhiệt độ của trẻ thường xuyên, cho trẻ mặc quần áo mỏng, thoáng để cơ thể dễ dàng thoát nhiệt.
Dùng thuốc hạ nhiệt khi sốt trên 38 độ C với công thức paracetamol dạng uống và dạng đặt h.ậu m.ôn với liều 10-15 mg/kg/ lần (4-6 giờ/ lần), tối đa 500mg/lần.
Lau người bằng nước ấm trong trường hợp sốt quá cao gây khó chịu cho trẻ, co giật, hoặc có nguy cơ sốt co giật. Nhiệt độ nước lau mát nên thấp hơn nhiệt độ của trẻ 2 độ C, thời gian lau khoảng 15 phút, tập trung ở cổ, nách, bẹn. Bố mẹ chỉ ngưng lau ấm khi thân nhiệt trẻ xuống dưới 38,5 độ C và không lau mát với trẻ sơ sinh vì dễ gây mất nhiệt dẫn đến hạ thân nhiệt.
– Bù nước đầy đủ: Cho trẻ uống nhiều nước (nước lọc, nước trái cây, nước súp, oresol..). Trẻ còn bú mẹ nên được cho bú nhiều hơn, ăn uống đầy đủ các nhóm thực phẩm.
– Đưa trẻ đến bệnh viện nếu có biểu hiện dưới đây:
Trẻ dưới 2 tháng t.uổi bị sốt
Trẻ sốt từ 2 ngày, sốt không kiểm soát được nhiệt độ dù đã cho uống thuốc hạ sốt
Khi có dấu hiệu nguy cơ nặng (lừ đừ, li bì, khó đ.ánh thức, nôn ói nhiều, co giật, thở nhanh, rút lõm ngực…).
Bên cạnh đó, bác sĩ Kiều cũng khuyến cáo phụ huynh không nên cho trẻ mặc nhiều quần áo hoặc quấn kín trẻ khi trẻ sốt; không chườm mát bằng nước đá, rượu; không cạo gió, cắt lễ. Đối với những trẻ đang co giật, cha mẹ tuyệt đối không nặn chanh, đổ nước, đổ thuốc vào miệng bé.
Ngoài ra, việc điều trị cần kiên nhẫn, không nên nóng vội dùng nhiều thuốc hạ sốt có chung thành phần (như sử dụng paracetamol nhét h.ậu m.ôn và uống cùng lúc), đảm bảo khoảng cách liều hạ sốt theo hướng dẫn, không uống liên tiếp nhiều lần vì khiến trẻ bị quá liều, có nguy cơ ngộ độc thuốc.
