Viêm xoang là bệnh lý tai mũi họng rất phổ biến ở nước ta. Bệnh không chỉ gây đau nhức, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe, công việc mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
Viêm xoang là tình trạng viêm của lớp niêm mạc lót trong xoang. Khi các xoang bị viêm, lớp niêm mạc trong xoang bị phù nề, tăng ứ đọng dịch nhầy mủ trong xoang, gây hiện tượng tắc các lỗ thông từ xoang đổ ra hốc mũi. Khí các lỗ thông xoang bị tắc, các dịch nhầy sẽ bị tích tụ. Và đây chính là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển dẫn tới n.hiễm t.rùng xoang.
Những nguyên nhân gây viêm xoang
Có nhiều nguyên nhân gây viêm xoang trong đó có vấn đề vệ sinh mũi họng kém. Khi mũi họng của bạn không được chú ý chăm sóc và vệ sinh tốt, các tác nhân gây bệnh là vi khuẩn và virus sẽ có cơ hội tấn công hệ thống mũi xoang gây ra viêm xoang. Các dị tật về cấu trúc mũi xoang như polyp mũi, vẹo vách ngăn là nguyên nhân gây giảm thông khí, thông dịch tại các xoang khiến vi khuẩn phát triển gây bệnh.
Môi trường sống cũng là yếu tố vô cùng quan trọng. Nếu sống trong một môi trường không khí ô nhiễm (khói, bụi, t.huốc l.á..), vi khuẩn, virus trong các hạt bụi li ti sẽ xâm nhập vào cơ thể bạn thông qua luồng khí thở gây viêm mũi, sau đó phát triển thành viêm xoang.
Thời tiết thay đổi cũng là nguyên nhân khiến sức đề kháng của cơ thể suy giảm, độ nhạy cảm của lớp niêm mạc các xoang tăng lên tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây viêm xoang.
Vị trí các xoang bị viêm.
Có mấy loại viêm xoang, biểu hiện như thế nào?
Dựa trên vị trí viêm có thể phân loại viêm xoang như sau:
– Viêm xoang trán
Vị trí các xoang này nằm ở vùng trán. Khi bị sưng, viêm hoặc n.hiễm t.rùng, xoang trán sẽ khiến người bệnh cảm thấy đau nhức vùng giữa trán lan sang thái dương. Nếu điều trị không đúng cách để bệnh tiến triển nặng thì sẽ xuất hiện tình trạng đau ở vùng hốc mắt.
– Viêm xoang sàng
Vị trí của xoang sàng là nằm sâu trong hốc mũi, ở phía sau mặt nên các triệu chứng của bệnh cũng khó nắm bắt. Người bệnh thường bị ho kéo dài, đau nhức đầu ở vùng gáy và bị chảy dịch mủ ở mũi.
– Viêm xoang bướm
Vị trí của xoang bướm là nằm trong thân của xương bướm. Khi bị viêm xoang bướm, các triệu chứng của bệnh thường diễn tiến rất nhanh gồm rét run, nhức đầu, sốt cao, dịch chảy xuống mũi-họng, đau gáy, đồng thời lan nhanh ra 2 bên mắt khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi. Đây là loại bệnh có thể gây t.ử v.ong cao.
Biểu hiện của viêm xoang là đau đầu, chảy mũi và nghẹt tắc mũi.
– Viêm xoang hàm trên
Các xoang hàm trên là xoang cạnh mũi lớn nhất trong các xoang mặt và nằm ở vị trí phía sau xương gò má. Khi bị viêm xoang hàm trên, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức vùng mặt, sưng quanh mắt và má, đôi khi xuất hiện tình trạng nhức đầu, khó chịu.
– Viêm đa xoang
Đây là trường hợp viêm niêm mạc của một hoặc nhiều xoang cùng lúc do nhiễm khuẩn từ một xoang rồi lây lan sang các xoang khác hoặc các nguyên nhân khác như: bị dị ứng, môi trường ô nhiễm, cơ thể suy giảm sức đề kháng, cấu trúc giải phẫu bất thường…
Biểu hiện của viêm xoang là đau đầu, chảy mũi và nghẹt tắc mũi. Nghẹt tắc mũi lúc đầu có thể ở một bên sau nghẹt cả hai bên. Lúc đầu nghẹt mũi khi ở trong phòng máy lạnh hay dưới quạt hoặc tiếp xúc với không khí lạnh. Sau nghẹt tắc mũi có thể làm bạn cảm thấy phiền toái suốt cả ngày và ở bất kể đâu. Ngoài ba triệu chứng này, có thể cảm thấy khó ngửi mùi do các cuốn mũi phù nề, do dịch che kín các rễ thần kinh khứu giác.
Cách phòng ngừa viêm xoang
Bệnh viêm xoang nếu không được chú ý điều trị đúng và kịp thời sẽ diễn biến dai dẳng hay tái phát và chuyển từ viêm xoang cấp thành viêm xoang mạn tính. Vì vậy, việc phòng ngừa viêm xoang là vô cùng quan trọng.
– Với người lớn: bảo vệ sức khỏe khi mùa lạnh, thời tiết chuyển mùa, rửa tay đúng cách trước mỗi bữa ăn, giữ ấm cơ thể. Tránh xa môi trường khói thuốc và không khí ô nhiễm giúp hạn chế nguy cơ gây kích ứng, viêm phổi và đường hô hấp.
Chú ý đến các yếu tố gây dị ứng đường hô hấp như lông chó mèo, phấn hoa, nước hoa… Sử dụng máy tạo độ ẩm. Thêm độ ẩm vào không khí sẽ giúp ngăn ngừa viêm xoang. Lưu ý, vệ sinh thường xuyên máy để duy trì tình trạng máy luôn sạch và không có nấm mốc sinh sôi.
– Với t.rẻ e.m, vệ sinh mũi cho trẻ đúng cách, đúng liều lượng bằng dung dịch nước muối (dạng xịt hoặc nhỏ). Tránh để trẻ hít phải khói thuốc hay các tác nhân gây dị ứng cho trẻ.
Khi đi bơi, cha mẹ hạn chế để trẻ ngâm mình quá lâu trong hồ bơi. Hướng dẫn và tập cho trẻ đeo khẩu trang, rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước. Tuân thủ việc tiêm chủng cho trẻ đúng lịch, đặc biệt là tiêm vaccine ngừa cúm và các bệnh về đường hô hấp (viêm phổi, viêm phế cầu…). Không để trẻ tiếp xúc gần với người bị cảm lạnh hoặc người bị n.hiễm t.rùng đường hô hấp trên.
Biện pháp tại nhà cải thiện ngạt mũi do viêm xoang
Thời tiết chuyển mùa, không khí khô hanh là điều kiện cho bệnh viêm xoang khởi phát. Ngạt mũi là một trong những biểu hiện thường gặp nhưng gây khó chịu cho người bệnh.
Viêm xoang xảy ra khi có sự xâm nhập của các tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus, khiến các lớp niêm mạc hô hấp lót trong các xoang bị viêm. Tình trạng viêm có thể xảy ra ở một xoang hoặc nhiều xoang.
Khi bị viêm xoang, lớp niêm mạc bị phù nề, gây tăng tiết nhầy khiến các xoang bị tắc nghẽn. Biểu hiện chính là ngạt mũi, nhức đầu…
Theo TS. Vikas Verma, Giám đốc Trung tâm sức khỏe Shashvat Ayurveda, thuộc thành phố Chandigarh, Ấn Độ, ngạt mũi là triệu chứng phổ biến của bệnh viêm xoang nhưng bạn có thể khắc phục bằng một số bài tập yoga cơ bản hàng ngày và các biện pháp khắc phục tại nhà.
1. Các biện pháp yoga giúp thông mũi, giảm viêm xoang
– Thở luân phiên bằng mũi: Đây là kỹ thuật thở giúp loại bỏ mọi tắc nghẽn trong cơ thể, làm sạch đường mũi, làm dịu hệ thần kinh và tâm trí.
Cách thực hiện
Ngồi ở tư thế thoải mái nhất, nhắm mắt lại và thư giãn.Bịt lỗ mũi phải bằng ngón tay cái bên phải và bắt đầu hít vào bằng lỗ mũi trái.Thở ra bằng lỗ mũi phải đồng thời bịt lỗ mũi trái.Lặp lại quá trình này 5-10 lần.
Cách thực hiện thở luân phiên.
– Thở ong: Biện pháp thở này làm giảm căng thẳng và tắc nghẽn, rất hữu ích cho những người bị ngạt mũi do viêm xoang.
Cách thực hiện:
Ngồi ở tư thế thoải mái trên thảm tập yoga và dùng ngón tay cái nhẹ nhàng bịt lỗ tai và nhắm mắt lại.Bây giờ hãy hít thật sâu rồi phát ra tiếng vo ve như tiếng ong.Lặp lại quá trình 5-7 lần.
Tư thế thở ong giảm căng thẳng và ngạt mũi.
– Tư thế góc cố định nằm ngửa: Tư thế này giúp tăng cường sức khỏe hô hấp, cải thiện khả năng thở, giảm căng cơ hông và thư giãn sâu.
Cách thực hiện
Nằm ngửa, gập đầu gối và đặt lòng bàn chân vào nhau.Để đầu gối thả lỏng.Lòng bàn tay đặt gần hông và áp xuống sànThở sâu.Giữ nguyên trong 5 đến 10 phút.
Tư thế nằm ngửa cố định.
2. Một số biện pháp khác
– Làm sạch mũi: Phương pháp này có tác dụng làm ấm niêm mạc mũi, làm sạch chất nhầy và bụi bẩn trong đường mũi, giảm ngạt mũi, tắc nghẽn mũi do viêm xoang.
Cách thực hiện
Hòa một thìa muối không iod vào nước ấm.Sử dụng thiết bị hỗ trợ như xi lanh (bỏ kim tiêm), bình xịt mũi, ống hút mũi hoặc bình rửa mũi rồi đổ dung dịch nước muối vào để xịt hoặc rửa mũi.Thực hiện ở cả hai bên mũi.
Làm sạch mũi ngăn ngừa tắc nghẽn.
– Sử dụng n ghệ và mật ong: Nghệ có đặc tính chống oxy hóa, kháng viêm, có tác dụng diệt khuẩn, giúp ngăn ngừa các triệu chứng viêm xoang.
Cách sử dụng: Trộn 1/2 thìa bột nghệ với 1 thìa mật ong trong nước nóng. Khuấy đều và uống hàng ngày.
– Trà gừng: Gừng có vị cay nồng, tính ấm giúp tán hàn, hành khí. Ngoài ra, gừng còn có đặc tính chống viêm, sát khuẩn, giảm ho, giải cảm cúm, tiêu đờm, hạn chế chất ngầy gây tắc nghẽn đường thở.
Cách pha trà gừng: Cắt gừng thành lát, đun sôi với nước. Sau đó thêm mật ong và chanh vào nước gừng. Uống hỗn hợp trà gừng 2-3 lần một ngày.
Gừng vị cay, tính ấm giúp làm giảm ngạt mũi do viêm xoang.
– Xoa bóp vùng mặt: Bạn có thể thực hiện xoa bóp vùng sống mũi một cách nhẹ nhàng, từ dưới lên trên, từ trên xuống dưới, day ấn sụn xương mũi và cánh mũi trong khoảng 2-3 phút, hít thở đều để giảm tắc nghẽn.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể thực hiện xoa bóp vùng mắt, vuốt và bẻ đầu mũi qua lại, xoa xoang giúp khí huyết lưu thông, giảm triệu chứng ngạt mũi.
